Bespaar jezelf kopzorgen en geld door olieanalyse
Shell LubeAnalyst: het venster op de conditie van uw olie
De idee dat olie enkel een kostenpost zou zijn, is intussen al een hele poos naar het rijk der fabelen verwezen. Inmiddels weet nagenoeg iedereen dat een gezonde olie de productie draaiende houdt. Omgekeerd kan een olie die niet in opperste conditie blijkt, een indicatie zijn voor eventuele problemen. “Om die reden is oliemonitoring hét middel bij uitstek om kosten te besparen”, meent Edwin van Dongen, Lubricants Technical Advisor bij Shell. “Met Shell LubeAnalyst slaag je erin een veranderende samenstelling van de olie in een vroeg stadium vast te stellen, om nadien gepaste maatregelen te treffen en zo erger te vermijden.”
OLIE, HET BLOED VAN EEN SYSTEEM
“Olieanalyse van een systeem valt in principe te vergelijken met een doktersbezoek, waar een bloedanalyse moet toelaten om bepaalde waardes te controleren, om hier vervolgens gevolg aan te geven in de vorm van bijvoorbeeld medicatie”, steekt Edwin van Dongen van wal. “Met dat verschil dat in het geval van olieanalyse olie de informatiedrager is van een aantal waardes. En net uit die waardes vallen heel wat zaken af te leiden.”
Edwin van Dongen (Lubricants Technical Advisor Shell Nederland Verkoopmaatschappij:”Het belang van olieanalyse neemt toe in relatie tot de kriticiteit van de gemonitorde systemen. Shell LubeAnalyst laat je zo toe te besparen op olie, maar ook om de stilstandtijden en vervangingsonderdelen te reduceren”
1. De conditie van de olie
Als fabrikant kent Shell uiteraard als geen ander de oliekwaliteiten van het eigen productportfolio, maar is het ook perfect op de hoogte van hoe het onafwendbare verouderingsproces van ieder olietype of productvariant zich gaandeweg weet te manifesteren. Daar is op zich geen olieanalyse voor nodig, maar het kan wél een indicatie zijn wanneer bijvoorbeeld de opslagcondities van de olie niet ideaal zijn. Te warm, te koud, een drum die niet goed is afgesloten waardoor er vochtvorming kan ontstaan. Kortom, omstandigheden die op zich niks te zien hebben met het eigenlijke proces waar de olie in terechtkomt.
2. De conditie van de installatie
Naast die gewisse degradatie van de olie zijn het echter vooral de waardes die buiten deze logica vallen die een belangrijke waardemeter kunnen zijn voor de actuele staat van een machine of installatie. ’Hoe gedraagt de machine zich? Wat gebeurt er allemaal binnenin, en hoe kunnen we daarop anticiperen?’ Dat zijn de belangrijke zaken die men met Shell LubeAnalyst aan het licht kan brengen.
“Koelvloeistoffen of snijoliën komen niet in aanmerking voor analyse met LubeAnalyst”, vertelt van Dongen. “Waar die eerste categorie vaak wordt gemengd met water, komen metaalbewerkingsvloeistoffen logischerwijs vaak in contact met metaal, waardoor olieanalyse van deze vloeistoffen aan z’n doel zou voorbijgaan. En bovendien: de grote winst inzake olieanalyse valt niet in deze productcategorie te behalen, maar dus eerder bij de producten waar LubeAnalyst zich op richt: hydrauliekolie, tandwielkastolie, turbineolie en transformatorolie.
Hoe?
Om als bedrijf te kunnen genieten van de voordelen die het Shell LubeAnalyst-programma te bieden heeft, zijn er bepaalde stappen die men moet doorlopen.
1. Definiëren van kritische componenten
Allereerst is het de bedoeling om te definiëren welke nu de meest kritische componenten zijn die men wenst te monitoren. Niet ieder onderdeel is immers even interessant om te volgen, zo weet van Dongen.
“De prijs voor het analyseren van een staalname uit een tandwielkast waar bijvoorbeeld slechts 10 liter olie in gaat, ligt hoger dan het integraal verversen van de olie. Het biedt dus geen toegevoegde waarde om die tandwielkast structureel te gaan opvolgen. Het kan wél als je ernaar streeft om de standtijd van die olie te verlengen van bv. 2 tot 4 jaar. Maar voor alle duidelijkheid: het belang neemt toe wanneer je opteert om in plaats daarvan de meest kritische systemen met de grootste oliebaden te gaan volgen, want dan kan je niet enkel op de olie besparen, maar ook op (ongeplande) stilstandtijden en vervangingsonderdelen voor componenten die stukgaan.”
2. Opstellen van monitoringprogramma
“Na het definiëren van die kritische punten, ga ik vanuit m’n functie als Technisch Adviseur samenzitten met bedrijven, om zo samen een volledig monitoringprogramma op te stellen. De frequentie – maandelijks, driemaandelijks, halfjaarlijks of jaarlijks – wordt gekozen in relatie tot de kriticiteit van de te monitoren installatie. Daarna is het aan het bedrijf zelf om correcte staalnames af te nemen via een sampleflesje. Via de Shell LubeAnalyst-applicatie en het bijhorende platform, dat recent nog volledig gemoderniseerd werd, kan je dan met de smartphone de QR-code op dat sampleflesje gaan scannen, om vervolgens ook een QR-code bij de desbetreffende machine te scannen. Daarna vraagt de app de operator nog even om alle data te bevestigen, waarna de staal kan worden verstuurd.
3. Analyse van staal
Na het overmaken van die staalnames slaagt Shell erin om – via externe partners met gespecialiseerde laboratoria over de hele wereld – binnen één tot anderhalve week een analyserapport voor te schotelen, in geval van nood zelfs sneller.
“En dan zijn het niet zozeer de afzonderlijke waardes die van belang zijn, maar eerder de samenhang tussen al die verschillende parameters”, vertelt van Dongen. “Met de viscositeit, het Total Acid Number TAN (de zuurtegraad, een indicatie voor het verouderen van de olie) en enkele indicatoren voor vervuiling als belangrijkste variabelen.”
Daarnaast worden er ook metaaldeeltjes gemeten tot 10 µm. “Grote stukken ijzer die je met het blote oog kan zien, zal je dus niet terugvinden in de analyse, maar ontiegelijk kleine deeltjes dus wel. Afhankelijk van het type metaal zal je hierdoor zeker wel al in een bepaalde richting op zoek kunnen gaan naar de oorzaak van de slijtage.”
Ook andere stoffen worden minutieus gemeten. Zo kan de aanwezigheid van silicium wijzen op een externe oorzaak van de vervuiling in de olie. “In dat geval komt het erop aan te controleren hoe het zit met de ontluchting van de installatie. Zitten er filters tussen? Of betreft het gewoon een open oliebad met niks tussen? Door de juiste vragen te stellen, kan je met het analyserapport aan de slag om causale verbanden te leggen.“
VOORBEELD VAN EEN ANALYSERAPPORT
De kleurindicaties boven op het analyserapport geven aan dat de olie behoorlijk aan het verouderen is en aan het einde van de levensduur zit. Daarom heeft deze firma beslist om in juni 2019 de olie te verversen. Gezien nieuwe olie het systeem gaat reinigen, zie je dat de eerste analyse volgend op het verversen van de olie heel wat vuilpartikeltjes aantoont. Met een goede bypassfiltratie kan men dit vuil zo opnieuw uit de olie halen. Het resultaat toont aan dat de olie sinds november 2019 opnieuw in perfecte conditie is.
VOORDELEN
Door structureel gebruik te maken van Shell LubeAnalyst, lijden ondernemingen beduidend minder productieverlies.
“Dat komt onder meer omdat het onderhoud van de kritische installaties die men heeft opgenomen in het monitoringprogramma, beter kan worden ingepland”, vertelt van Dongen. “Daarnaast weet men ook fors te besparen, doordat er minder moet worden gespendeerd aan vervangingsonderdelen, terwijl het personeel geen spreekwoordelijke brandjes meer hoeft te blussen en dus beter kan worden ingezet.”
TOEKOMST
“Hoewel het hele platform volledig gemoderniseerd is, met onder meer de smartphoneapplicatie (Google Play of App Store) die perfect draait op Samsung, Apple of eender welk ander systeem, komen er ook in de toekomst vanuit Shell nog heel wat meer toepassingen aan die technologische evoluties kunnen ondersteunen”, vertelt van Dongen.
“Ik kan me best voorstellen dat, gezien de almaar toenemende processorkracht en de steeds performantere sensoringtechniek, remote monitoring een verlengstuk zou kunnen worden van deze vorm van dienstverlening, waar sommige ondernemingen zeker mee gebaat zouden zijn. Denk maar aan een energiecentrale, of een andere firma met erg kritische assets. Sensoring zou toelaten om realtime data te capteren, waardoor je korter op de bal zou kunnen spelen. Let wel: ik geloof ook wel dat de technologie gelimiteerd is. Eerder dan via een onlinemeting zal de analyse van een oliestaal in een labo betere en meer gedetailleerde meetresultaten opleveren. Een onlinemeting kan, maar zal eerder een aanvulling zijn op de huidige invulling van LubeAnalyst als monitoringsysteem voor het vaststellen van de olieconditie”, besluit van Dongen.